جمهوری اسلامی ایران نیز به عنوان یکی از اعضای سازمان ملل متحد موظف به اجرا و پیادهسازی پروتکل تشریفات و آداب دیپلماتیک است. یکی از اصول ابتدایی و اساسی قواعد تشریفات و آداب دیپلماتیک در سفرهای خارجی، توجه به فرهنگ و رسوم کشور میزبان و به طور کلی طرف مقابل است؛ یعنی این یک عرف بینالمللی است که رسوم و آداب فرهنگی کشور میزبان که ممکن است مغایرت گستردهای با بافت فرهنگی فرد مدعو داشته باشد، باید توسط دیپلمات مهمان رعایت شود.
با این حال، متاسفانه در سالهای اخیر، برقراری ارتباط با کشورهای اروپایی و غربی در صدر اولویتهای وزارت امور خارجه قرار گرفته و بقیه مسائل به طور کلی تحتالشعاع آن تعریف شدهاند؛ تا جایی که حتی آداب ابتدایی دیپلماسی نیز که باید توسط مهمانان خارجی رعایت شود، براحتی نادیده گرفته میشوند و توسط غربیها در خاک ایران زیر پا گذاشته میشوند.
آخرین نمونه از این مساله عجیب و ناراحت کننده، روز گذشته و در جریان حضور جمعی از اعضای پارلمان اروپا در ایران رخ داد. پوشش بسیار عجیب رئیس کمیسیون سیاست خارجی پارلمان اروپا در این دیدار که فارغ از دهنکجی و بیتوجهی کامل به قانون حجاب در ایران، رسما یک لباس غیررسمی و راحتی محسوب میشود و به هیچ عنوان جایگاهی در رسوم و آداب دیپلماتیک ندارد، نگاه بسیاری از ناظرین را به خود جلب کرد.
اما این برخورد زننده و عجیب تنها منحصر به خانم نماینده نبود و سایر اعضای این هیات پارلمانی نیز با رویکردی عجیب نظیر حضور در یک مراسم رسمی دیپلماتیک با کولهپشتی، کارشناسان و اهالی رسانه را متعجب کردند.
متاسفانه این عدم توجه به اصول دیپلماتیک و نادیده گرفتن شان و جایگاه بینالمللی کشورمان از سوی وزارت امور خارجه منحصر به این دیدار نیست و مسئولین وزارت خارجه در طی دو سال گذشته نشان دادهاند که به هیچ عنوان به دنبال واکنش نسبت به این مساله و اجبار دیپلماتهای غربی به رعایت اصول فرهنگی و دیپلماتیک ایران نیستند.
به نظر میرسد با توجه به وضعیت فعلی و احتمال حضور بیشتر هیاتهای نمایندگی اروپایی و آمریکایی در تهران، باید این مساله به مسئولین ارشد وزارت امور خارجه یادآوری شود که مذاکره هستهای تنها بخشی از فعالیتهای این وزارتخانه را تشکیل میدهد و توجه به اصول دیپلماتیک و تذکر جدی به دیپلماتهایی که آداب دیپلماسی را رعایت نمیکنند هم قسمتی از فرآیند بازگرداندن عزت و اعتبار به گذرنامه ایرانی است که توسط رئیسجمهور به مردم ایران وعده داده شده است.