اگرچه رئیس مرکز مدیریت بیماریهای واگیر وزارت بهداشت به خبرگزاری ایسنا اعلام کرده که هیچ مورد انسانی از این بیماری در کشور دیده نشده اما بههرحال در رابطه با خطر ابتلای انسان به این بیماری نگرانی وجود دارد. اگر شما هم نگران آنفلوآنزا از جنس مرغی آن هستید، خواندن این گزارش را از دست ندهید تا کمی از نگرانیهایتان کاسته شود. دکتر سیدمهدی وصفیمرندی، دامپزشک و دکتر مسعود مردانی، عضو کمیته کشوری آنفلوآنزا کارشناسانی در این گزارش «سیب سبز» را همراهی کردند.
آنفلوآنزای مرغی از کجا آمده؟
ویروس آنفلوآنزای پرندگان از طریق پرندگان مهاجر کشورهای دیگر به ایران وارد میشود. دکتر وصفیمرندی در این باره به سیب سبز میگوید: این ویروس ممکن است پرندگانی مثل پرندگان وحشی، مرغ، اردک و. . . را درگیر کند اما آنچه برای انسان خطرناک است همان پرندگان اهلی هستند که بیشتر با انسان تماس دارند. پرندگان مهاجر یک سیر پروازی دارند که در طول سال دوبار یعنی پاییز و بهار به مناطق شمالی کشور ما مهاجرت میکنند. این است که در مناطق شمالی شاهد بروز آنفلوآنزای پرندگان بودهایم؛ البته برخی خبرها از این حکایت دارد که این ویروس از طریق بادهای شدید و از سمت پاکستان به کشور ما وارد شده است. اما بهطور معمول پرندگان مهاجر حامل این ویروس هستند.
سازمان دامپزشکی نظارت دارد
به هرحال از گذشته بیماریهای مختلف مربوط به دام و طیور بومی و صنعتی داشتهایم. این موضوع هم مشابه موارد قبلی دیگر است که درحال بررسی و پیگیری از سمت سازمانهای مربوطه است. برای هر بیماری برنامه نظارتی خاصی وجود دارد؛ برنامهریزی نظارتی برای آنفلوآنزای پرندگان، ریشهکنی این بیماری است. سازمان دامپزشکی که مسوول سلامت دام و طیور در کشور است باید بلافاصله پس از مشاهده اولین مورد بیماری، آن را شناسایی کرده و با تشخیص بهموقع و اخذ سیاستهای لازم، پرندگان آلوده را از بین ببرد. اگر کانونهای اولیه بیماری از بین نروند ممکن است بیماری گسترش یابد.
مردم باید هوشیار باشند
در حال حاضر لازم است مردم هوشیارتر باشند و نکاتی که مسوولان گوشزد میکنند را رعایت کنند. خانوادههای روستایی شمال کشور خصوصا شهرهای آمل و بابل حتما توجه داشته باشند که جدا از خوردن گوشت مرغهایی که در حال مرگ هستند، خودداری کنند. به علاوه اگر موردی از مرگ طیور مشاهده کردند، حتما شبکه دامپزشکی و مسوولان را در جریان بگذارند. اگر مرغهای روستاییان بر اثر این بیماری مردند باید از دست زدن به آنها حتما پرهیز کنند. برای مقابله با گسترش بیماری و خصوصا برای جلوگیری از لمس مرغهای مرده توسط کودکان حتما لاشه طیور مرده را (البته حتما با رعایت نکات بهداشتی و با استفاده از دستکش) داخل گودال ریخته و آهک بپاشند یا لاشهها را بسوزانند.
۹۹درصد خطری وجود ندارد
مردم نباید از خبرهای مربوط به شیوع آنفلوآنزای مرغی بترسند زیرا سازمانهای مسوول از جمله سازمان دامپزشکی و وزارت بهداشت حتما موضوع را کنترل میکنند. مردم مطمئن باشند سازمانهای مسوول وظایف خود را بهدرستی انجام داده و بر اوضاع نظارت و تسلط دارند. خوشبختانه مرغداریهای صنعتی آلوده نیستند و تا میزان ۹۹ درصد خطری وجود ندارد فقط به یاد داشته باشید آنچه به لحاظ اخلاقی و انسانی باید رعایت کنید این است که اگر موردی از مرگ و میر پرندگان مشاهده کردید، حتما در اولین زمان ممکن شبکه بهداشت یا دامپزشکی را در جریان قرار دهید. شاید همین اطلاعرسانی شما از یک حادثه ناگوار جلوگیری کند.
جلوی پیشرفت آنفلوآنزای مرغی گرفته شود
بیماری آنفلوآنزای پرندگان به دلیل شیوعی که در گذشته در جهان داشته برای ما ناشناخته نیست و اطلاعات کامل و جامعی درخصوص این بیماری داریم. دکتر مسعود مردانی، متخصص بیماریهای عفونی و عضو کمیته کشوری آنفلوآنزا به سیب سبز میگوید: شواهد نشان میدهد مواردی از آنفلوآنزای پرندگان در مناطق شمال کشور دیده شده است؛ البته این نشانهها چند سال قبل هم در پرندگان دیده شده بود که با اقدامات بهموقع سازمان دامپزشکی و دیگر نهادهای مسوول، این بیماری در نطفه خفه و کنترل شد.
الان با بروز مجدد آنفلوآنزای پرندگان در برخی روستاهای شمال کشور، لازم است این موضوع از سمت سازمانهای مسوول در سطح گستردهتری پیگیری شود و فقط به شهرهای شمالی بسنده نشود که البته همینطور هم هست و شهرهای دیگر کشور در حال بررسی سلامت مرغها هستند. بههرحال بخشی از مرغهای تهران و شهرهای دیگر از شهرهای شمالی کشور تامین میشود. لازم است که جلوی پیشروی و بروز آنفلوآنزای مرغی به شهرهای دیگر کشور را بگیریم.
مرغهای آلوده را از بین بردهاند
خوشبختانه مرغهایی که مبتلا به آنفلوآنزا بودند معدوم شده و حتی یک یا دو مرغداری که آلوده بودند، تعطیل شدهاند. به لحاظ نظارتهای بهداشتی، مرغهای بیمار جداسازی شده و تا حد زیادی این مساله توسط سازمانهای مربوط پیگیری شده است اما نظارتها کافی نیست و باید تمام نقاط کشور تحت پوشش نظارتهای بیشتر و جدیتر بهداشتی قرار بگیرند.
آنفلوآنزای مرغی چطور منتقل میشود؟
آنفلوآنزای پرندگان از طریق تماس انسان با پر یا بدن پرندگان آلوده سرایت میکند. به علاوه استنشاق، خوردن یا هرگونه تماس با بزاق، ترشحات مخاطی، پر، مدفوع یا استنشاق گرد و غبار آلوده به مدفوع پرندگان آلوده میتواند سبب انتقال بیماری آنفلوآنزای مرغی به انسان شود. البته باید گفت گوشت کاملا پخته شده پرندگان آلوده چندان خطری نخواهد داشت. درحقیقت انسان ممکن است در مرحله کندن پر یا تکهتکه کردن گوشت پرندگان آلوده و مبتلا به بیماری شود. خطر خوردن گوشت پخته پرندگان آلوده کمتر است.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند؟
اعضای پرسنل مرغداریها، دامپزشکان و تکنیسینهای دامی، بازرسان بهداشتی، افرادی که در نزدیکی مرغداریها زندگی میکنند و. . . بیشتر در معرض ابتلای به این بیماری هستند و باید بیشتر مراقب باشند. همه مردم خصوصا افرادی که ذکر کردیم باید حتما نسبت به بروز کوچکترین علائم هشداردهنده بیماری آنفلوآنزای مرغی هوشیار باشند.
علائم آنفلوآنزای مرغی را بشناسید
آنفلوآنزای مرغی با یک تب ناگهانی بالا (۳۸ و ۳۹ درجه) همراه لرز شروع میشود. علائم دیگری مثل کوفتگی عضلانی، سرفه، تنگی نفس شدید هم در این بیماری وجود دارد. تظاهرات این بیماری بیش از هر چیز ریه را درگیر کرده و در موارد که آنفلوآنزا پیشرفت سریعی داشته باشد، سبب نارسایی حاد تنفسی میشود. در این موارد بیمار را به بخش مراقبتهای ویژه منتقل میکنند و تنفس مصنوعی برای او در نظر میگیرند. در حقیقت بیماری آنفلوآنزای مرغی ممکن است علائمی شبیه سینهپهلو را تا حد غیرمعمول و بسیار شدیدی ایجاد کند و حتی سبب مرگ انسان شود.
مراقب کودکان خود باشید
کودکان به دلیل کنجکاوی ممکن است پرندگان را لمس کنند. اگرچه پرندگان آلوده معدوم شدهاند اما باید در این باره با کودکان صحبت کنید و آموزشهای لازم را بدهید.
از وسایل ایمنی استفاده کنید
توصیه میکنیم افراد شاغل در مرغداریها، فروشندگان مرغ و ساکنان روستاهای شهرهای شمالی کشور نکات بهداشتی را رعایت کنند. کسانی که شاغل در مرغداریها هستند حتما مراقب استنشاق این ویروس باشند و حتما از ماسک، دستکش، چکمه و دیگر وسایل ایمنی استفاده کنند.
هرگز مرغ زنده نخرید
برای تامین خوراک خود، مرغهای بسته بندی شده بخرید و به هیچ عنوان از مرغهای زنده (حتی اگر در روستای محل زندگی خود مرغ زنده دارید) استفاده نکنید. به خاطر داشته باشید ویروس آنفلوآنزای مرغی در گوشتهای بستهبندی بهداشتی یا پخته شده وجود ندارد.
دستها را با صابون بشویید
برای شستوشوی گوشت پرندگان خصوصا مرغ یا تکهتکه کردن آن (حتی اگر به صورت بستهبندی خرید کردهاید) از دستکش یکبار مصرف استفاده کنید. پس از اتمام شستوشو نیز حتما دستهای خود را با صابون بشویید. تماس با پرندگان آلوده یکی از راههای اصلی آلودگی است.
علائم بیماری را جدی بگیرید
در صورت مشاهده علائمی شبیه مواردی که در آنفلوآنزا رخ میدهد، خصوصا تب و تنگی نفس حتما با پزشک مشورت کنید. یکی از کارهایی که میتواند از گسترش بیماری جلوگیری کند این است که اگر مواردی از مرگ پرندگان را مشاهده کردید حتما مسوولان را در جریان بگذارید.
منبع: مجله سیب سبز
